Δρόμοι ελευθερίας

Το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον.

Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ.

 

Η ελευθερία για την οποία βαυκαλιζόμαστε, αλλά και μας παραμυθιάζουν απ’ τη στιγμή της γέννησης  μέχρι το θάνατο, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Ο άνθρωπος όπως και όλοι οι ζώντες οργανισμοί από την αρχή και μέχρι το τέλος υπόκεινται σε κανόνες φυσικούς ή κατασκευασμένους, που όμως είναι αδύνατον να ξεπεραστούν παρά μόνον με αντάλλαγμα αυτήν καθαυτή την ύπαρξη. Αυτό σημαίνει πως η πολυδιαφημισμένη ελευθερία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια ουτοπική αναζήτηση και διακαής πόθος για το ανύπαρκτο, ενώ παράλληλα είναι για την εξουσία ένα εργαλείο ποδηγέτησης και επιβολής. 

 

 

Γαλουχούμαστε λοιπόν με την ιδέα της ελευθερίας, ενώ ταυτόχρονα όλη η ζωή μας είναι ένας συνεχής συμβιβασμός και εκβιασμός ανάμεσα στα δικά μας θέλω και των άλλων. Όλα φυτεύονται ως επί το πλείστον κατά την εκπαίδευση, βρίσκοντας έδαφος γόνιμο, αφού σπέρνονται σε παρθένο έδαφος. Έτσι μεγαλώνοντας δεν έχουμε άλλη επιλογή, παρά να υποταχθούμε, ή να επαναστατήσουμε. Οι εξουσιαστές το γνωρίζουν, και δεν ανησυχούν, άλλωστε έχουν όλους τους μηχανισμούς να βάλλουν τα πράγματα στη θέση τους αν χρειαστεί.

 

Επειδή αυτή ακριβώς η εναντίωση θίγει τα συμφέροντα της καθεστηκυίας τάξης είναι πολύ δύσκολο να ευδοκιμήσει. Θέλει μεγάλο θάρρος  και γενναιότητα, πέραν του ότι τελικά δεν συναντάς την ελευθερία, αφού έχει αποδειχθεί, πως η συνήθεια είναι αδιαπραγμάτευτη! 

 

Και αυτή φυσικά είναι η μια πλευρά του νομίσματος, που αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα, αλλά υπάρχει και η άλλη πλευρά, αυτή της αναζήτησης γι αυτούς που δεν συμβιβάζονται και αναζητούν τρόπους απεξάρτησης από τις κατεστημένες συνθήκες και συνήθειες. Και παρότι ούτε αυτό έχει σχέση με την πραγματική ελευθερία, μπορεί να ανταγωνισθεί την παγιωμένη κατάσταση δημιουργώντας προβλήματα στις έτσι κι’ αλλιώς ευάλωτες κοινωνίες των ανθρώπων και μόνο, μιας και το βασίλειο των ζώων υπακούει ευλαβικά στα θεμελιώδη ένστικτά του…

 

Κ. Καριωτάκης