Μπορεί να έχει αλλάξει ο τρόπος ζωής από την εποχή του Πλούταρχου, όμως δεν βρέθηκε κάποιο καλύτερο οικονομικό σύστημα, ίσως γιατί δεν το προσπαθήσαμε πολύ, ή γιατί βόλευε κάποιους που μας παρέσυραν. Πράγματι αν εξαιρέσουμε τον υπαρκτό σοσιαλισμό, που προσπάθησε με έναν άλλο τρόπο μη εκμετάλλευσης του ανθρώπου και τελικά κατάρρευσε, έτερον ουδέν. Είμαστε πεισμένοι, πως η πλειοψηφία των ανθρώπων θα επιζητούσε έναν παρόμοιο τρόπο ζωής, αλλά πάντα παρεισφρύουν τα ξένα συμφέροντα και οι δικές μας ιδιοτέλειες. Κάπως έτσι το κομουνιστικό όνειρο μεταφράσθηκε στους Αμπράμοβιτς και τα δικά μας όνειρα σε χρεοκοπία…«Ο δανεισμός είναι πράξη υπέρτατης αφροσύνης και μαλθακότητας»! «Εχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν σου λείπουν. Δεν έχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν θα ξεπληρώσεις το χρέος σου». Αυτά έλεγε ο Πλούταρχος τον 1ο μΧ. στο έργο του «Περί του μη δανίζεσθαι» και φαντάζει τόσο σημερινός και επίκαιρος.
«Οι οφειλέτες είναι δούλοι όλων των δανειστών τους. Είναι δούλοι δούλων αναιδών και βάρβαρων και βάναυσων». Και οι δανειστές «Μετατρέπουν την αγορά σε κολαστήριο για τους δύσμοιρους οφειλέτες, σαν όρνεα τους κατακρεουργούν και τους κατασπαράζουν βυθίζοντας το ράμφος στα σωθικά τους»... Ας δούμε τη σημερινή πραγματικότητα και ας βρούμε κάποια διαφορά, ήδη χάσαμε την αξιοπρέπειά μας και μάλλον βρισκόμαστε κοντά στην πανθομολογούμενη σκλαβιά, που δεν θα ‘ναι όμοια με καμιά άλλη, αφού μας μετατρέπουν εσκεμμένα σε επαίτες μιας άλλης εποχής και που ποτέ δεν είχε σχέση με την ελληνική και την ανθρώπινη υπόσταση.
Φαίνεται πως η Αθήνα τότε και οι άλλες ελληνικές πόλεις μαστίζονταν από τις συνέπειες της υπερχρέωσης, όταν ο Πλούταρχος περί το 92 μ. Χ αποφάσισε να μιλήσει μπροστά σε ακροατήριο για τις σοβαρές συνέπειες του δανεισμού. «… κουβαλώντας μαζί τους σάκους και συμφωνητικά και συμβόλαια σαν δεσμά εναντίον της Ελλάδος, την οργώνουν από πόλη σε πόλη και σπέρνουν χρέη που πολλά βάσανα φέρνουν και πολλούς τόκους, και που δύσκολα ξεριζώνονται ενώ οι βλαστοί τους περικυκλώνουν τις πόλεις, τις εξασθενούν και τελικά τις πνίγουν» και προτείνει:
«Φύγε να γλυτώσεις από τον εχθρό και τύραννό σου, τον δανειστή που θίγει την ελευθερία σου, βάζει πωλητήριο στην αξιοπρέπειά σου κι αν δεν του δίνεις, σε ενοχλεί. Αν πουλήσεις, ρίχνει την τιμή. Αν δεν πουλήσεις σε αναγκάζει. Αν τον πας στο δικαστήριο προσπαθεί να επηρεάσει την έκβαση της δίκης. Αν του ορκίζεσαι σε προστάζει. Αν κρατάς την πόρτα κλειστή στήνεται στο κατώφλι και σου βροντά αδιάκοπα…». Σήμερα είναι ακόμη χειρότερα τα πράγματα, δικάζεσαι με το δίκαιο κάποιας άλλης χώρας και προσπαθείς να αποδείξεις, πως ο «Αμερικάνος», δεν είναι …ανίκητος!…
Ο Πλούταρχος όμως δεν κατακεραυνώνει μόνον τους πιστωτές. Δεν φταίει μόνον ο δανειστής. «Ευθύνεται πρωστίστως ο δανειζόμενος με την άφρονα συμπεριφορά του και την επιθυμία του για πολυτέλεια και τριφυλή ζωή», φωνάζει ο συγγραφέας.
«Διότι χρεωνόμαστε για να πληρώσουμε όχι το ψωμί και το κρασί μας, μα εξοχικές κατοικίες, δούλους, μουλάρια, ανάκλιντρα και τραπεζώματα… ». Όπως και εμάς σήμερα μας κατατρώει η μεγαλομανία και η ιδιοτέλεια. Χωρίς να λογαριάζουμε καθόλου την ηθική και την ελευθερία μας, που συρρικνώνονται και εξαφανίζονται κάτω από το βάρος της δικής μας αλαζονείας…
«Για να διατηρήσουμε την ελευθερία μας ενώ έχουμε συνάψει δάνεια κολακεύουμε ανθρώπους που καταστρέφουν σπιτικά, γινόμαστε σωματοφύλακες τους, τους καλούμε σε γεύματα, τους προσφέρουμε δώρα και τους πληρώνουμε φόρους».